Ανθρωπογεωγραφίες της Αφρικής

Περιγραφή Μαθήματος

Στόχοι

Το μάθημα «Ανθρωπογεωγραφίες της Αφρικής» αποσκοπεί να εισαγάγει τους φοιτητές στη μελέτη της αφρικανικής ηπείρου από τα τέλη του 19ου αιώνα έως σήμερα, αναδεικνύοντας το ιστορικό βάθος, τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές μεταβολές και τη θέση της Αφρικής στο σύγχρονο παγκόσμιο πλαίσιο. Μέσα από κριτική προσέγγιση, οι φοιτητές θα εξοικειωθούν με τις προ-αποικιακές κοινωνίες, τις διαδικασίες και τις επιπτώσεις της αποικιοκρατίας, τις μεταποικιακές εξελίξεις και τις γεωπολιτικές δυναμικές.
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:
• Αναγνωρίζουν και να κατανοούν βασικά χαρακτηριστικά του προ-αποικιακού παρελθόντος της Αφρικής.
• Ερμηνεύουν κριτικά τις διαδικασίες επιβολής της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας και τις κοινωνικοπολιτικές της συνέπειες.
• Αναλύουν τον ρόλο των ευρωκεντρικών πολιτικών, οικονομικών και πολιτισμικών μοντέλων στη διαμόρφωση της σύγχρονης αφρικανικής πραγματικότητας.
• Προσεγγίζουν και να αξιολογούν επιστημονικά άρθρα και μελέτες που αφορούν τις αφρικανικές κοινωνίες, αποικιακές και σύγχρονες, χρησιμοποιώντας ακαδημαϊκά κριτήρια.
• Αντιμετωπίζουν κριτικά στερεοτυπικές αναπαραστάσεις και απλουστευτικές αντιλήψεις για την ήπειρο και τους κατοίκους της.
Περιεχόμενα

Θεωρία:
Το μάθημα περιλαμβάνει θεματικές ενότητες που εξετάζουν την Αφρική από ιστορική, γεωγραφική, κοινωνική, πολιτισμική και γεωπολιτική σκοπιά:
• Εισαγωγή στην Αφρική: Προ-αποικιακό παρελθόν, αυτοκρατορίες, βασίλεια, πόλεις.
• Αφρικανικές γεωγραφίες και ο Παγκόσμιος Νότος: Η Αφρική ως παράδειγμα άνισης ανάπτυξης και γεωπολιτικής θέσης.
• Η Αφρική στις αρχές του 20ού αιώνα: Ο διαμοιρασμός και η αποικιακή επέκταση.
• Από τον Α΄ στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: Ανταγωνισμοί μεγάλων δυνάμεων και προοπτικές αλλαγής.
• Αποικιακές γεωγραφίες: Κοινωνικές δομές, πολιτική κυριαρχία, οικονομικές εξαρτήσεις.
• Μεταποικιακή Αφρική: Εθνικά κράτη, αναπτυξιακές στρατηγικές, εξαρτήσεις από πρώην αποικιοκράτες.
• Κοινωνικά δίκτυα και ανεπίσημη οικονομία: Το παράδειγμα της Νιγηρίας.
• Γεωπολιτική θέση της Αφρικής: Ρόλοι και προκλήσεις στο παγκόσμιο σύστημα.
• Αφρική και ανθρωπολογικές προσεγγίσεις: Εθνογραφικές μελέτες και ανάλυση επιλεγμένων άρθρων.
• Στερεότυπα για την Αφρική: Κριτική αποδόμηση δυτικών αντιλήψεων και αναπαραστάσεων.

Διδασκαλία & Αξιολόγηση
Το μάθημα θα γίνεται μια φορά την εβδομάδα (ένα τρίωρο) και θα συνδυάζει διαλέξεις, αναγνώσεις, συζητήσεις στην τάξη, ανάλυση επιστημονικών κειμένων και, ενδεχομένως, προβολή οπτικοακουστικού υλικού.
Η αξιολόγηση θα βασίζεται σε μια κριτική ανασκόπηση επιστημονικού άρθρου, μια τελική εργασία και γραπτή εξέταση. Η κατανομή της βαθμολογίας θα έχει ως εξής:
- 20% κριτική ανασκόπηση άρθρου (στα μέσα του εξαμήνου)
- 30% τελική εργασία
- 50% Γραπτή εξέταση.
Παρουσία
Η παρουσία των φοιτητών στο μάθημα δεν είναι υποχρεωτική, αλλά κρίνεται απαραίτητη.
Εργασίες
Οι γραπτές εργασίες θα πρέπει να είναι γραμμένες σε word, με 1,5 διάστημα, με σωστές παραπομπές στο κείμενο (σύστημα αναφοράς APA), βιβλιογραφία, τίτλο και γραμματοσειρά Calibri 12.
Κριτική ανασκόπηση άρθρου (1000 ως 1500 λέξεις, 20% του βαθμού):
Θα κοινοποιείται στο eclass κατάλογος άρθρων σχετικών με την Αφρική. Επιλέξτε ένα από αυτά τα άρθρα. Συνοψίσετε το κύριο επιχείρημά τους και αξιολογείστε το κριτικά.
Τελική εργασία (2500 λέξεις, 30% του βαθμού)
Οι παρουσιάσεις των εργασιών θα γίνουν στα δυο τελευταία μαθήματα και είναι υποχρεωτικές.