Παράκτια Γεωμορφολογία – Διαχείριση Παράκτιου Χώρου

Περιγραφή Μαθήματος

Στόχοι

Το μάθημα της Παράκτιας Γεωμορφολογίας αποτελεί μια εισαγωγή σε βασικές έννοιες που αφορούν τον παράκτιο χώρο όπως οι διεργασίες που διαμορφώνουν την παράκτια ζώνη και οι παράκτιες γεωμορφές καθώς και τα θέματα διαχείρισης των ακτών.

Βασικός στόχος είναι η κατανόηση της έννοιας της παράκτιας ζώνης, των διεργασιών που δρουν κατά μήκος της ακτογραμμής (κυματισμός, παλίρροιες, παράκτια ρεύματα, μεταβολές στάθμης θάλασσας, αιολική δράση) και των παράκτιων γεωμορφών που είναι το βασικό αποτέλεσμα των διεργασιών αυτών. 

Κατά τη διδασκαλία της Παράκτιας Γεωμορφολογίας είναι απαραίτητος ο συνδυασμός των θεωρητικών παραδόσεων με τις εργαστηριακές ασκήσεις. Οι εργαστηριακές ασκήσεις βοηθούν στην καλύτερη εξοικείωση με τις έννοιες που διδάσκονται στα θεωρητικά μαθήματα αλλά έχουν και πρακτική σημασία όπως την απόκτηση πρακτικών γνώσεων σχετικών με τις παράκτιες διεργασίες, μεθοδολογιών παράκτιας γεωμορφολογικής χαρτογράφησης και εκτίμησης της επικινδυνότητας των ακτών στους παράκτιους κινδύνους και μεθοδολογίες κοκκομετρικής ανάλυσης δειγμάτων ιζήματος.

Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου πραγματοποιείται μια μονοήμερη εκπαιδευτική εκδρομή. Σκοπός της άσκησης πεδίου είναι η εξοικείωση με το ύπαιθρο, η αναγνώριση παράκτιων γεωμορφών και η αφομοίωση όσων διδάσκονται στα θεωρητικά μαθήματα.

Περιεχόμενα

Θεωρία: Βασικές έννοιες παράκτιων περιβαλλόντων. Παράκτιες διεργασίες, κυματισμός, ανάκλαση, διάθλαση, σύγκλιση απόκλιση και περίθλαση κυμάτων, παράκτια ρεύματα, παράκτια κυκλοφορία. Στάθμη θάλασσας, μεταβολές κατά το Αν. Πλειστόκαινο και Ολόκαινο, ευστατικά και τοπικά αίτια μεταβολών της.

Παράκτιες γεωμορφές πετρωδών/βραχωδών περιβαλλόντων, παράκτιοι κρημνοί, γεωμορφές θαλάσσιας απόθεσης, αιγιαλοί, τόμπολο, ακτόλιθοι, ποτάμια δέλτα. Παράκτιες γεωμορφές αιολικής απόθεσης, παράκτιες αμμώδεις θίνες. Χαρακτηριστικά του μικροαναγλύφου των παράκτιων αποθέσεων, berms, beach cusps, αμμορυτίδες. Ισοζύγιο των ιζημάτων της παράκτιας ζώνης, παράκτια διάβρωση, μέτρα προστασίας των ακτών από τη διάβρωση. Ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιας ζώνης.

Εργαστήριο: Οι εργαστηριακές ασκήσεις είναι τέσσερις και αφορούν την απεικόνιση των κυματικών χαρακτηριστικών σε διάφορες παράκτιες περιοχές διαφορετικής μορφολογίας, τη χάραξη παλαιών ακτογραμμών σε χάρτες νησιών του Αιγαίου, τη γεωμορφολογική χαρτογράφηση δελταϊκών περιοχών με τη βοήθεια αεροφωτογραφιών και τη δειγματοληψία δειγμάτων παράκτιων ιζημάτων και την κοκκομετρική τους ανάλυση.

Διδασκαλία & Αξιολόγηση

13 εβδομάδες παραδόσεις και εργαστήρια, 3 ώρες/εβδομάδα (θεωρία 2 ώρες/ εβδομάδα και εργαστήριο 1 ώρα/ εβδομάδα).
Η παρακολούθηση των εργαστηριακών ασκήσεων είναι υποχρεωτική και λαμβάνονται απουσίες. Οι λυμένες ασκήσεις παραδίδονται μετά το πέρας της διδασκαλίας τους, συνήθως κάθε εβδομάδα.

Η αξιολόγηση προκύπτει από τις γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου (70%) και την αξιολόγηση των εργαστηριακών ασκήσεων (30%). Απαραίτητη προϋπόθεση για την συμμετοχή στις εξετάσεις είναι η επιτυχής παρακολούθηση όλων των εργαστηριακών ασκήσεων (συνολικά 4).