Ωκεανογραφία

Περιγραφή Μαθήματος

Στόχοι

Το μάθημα της Ωκεανογραφίας αποτελεί μια εισαγωγή στις φυσικές, χημικές, γεωλογικές και βιολογικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στον παγκόσμιο ωκεανό.

Βασικό στόχο αποτελεί η κατανόηση από τους φοιτητές/τριες της διαδικασίας εξέλιξης του παγκόσμιου ωκεανού στο χρόνο, των χαρακτηριστικών του και της σημασίας του στη διαμόρφωση του κλίματος, των βιοτικών παραμέτρων και του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Κατά τη διδασκαλία της Ωκεανογραφίας είναι απαραίτητος ο συνδυασμός των θεωρητικών παραδόσεων με τις εργαστηριακές ασκήσεις.

Οι εργαστηριακές ασκήσεις βοηθούν στην καλύτερη εξοικείωση με τις έννοιες που διδάσκονται στις θεωρητικές διαλέξεις αλλά έχουν και πρακτική σημασία, όπως για παράδειγμα βοηθώντας τον/την φοιτητή/τρια στην σχεδίαση βαθυμετρικών τομών και την αξιοποίηση σχετικών διαδικτυακών εφαρμογών και στην εξοικείωση με την επεξεργασία και ερμηνεία πρωτογενών δεδομένων με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τις φυσικές και χημικές ιδιότητες των ωκεάνιων νερών.

Περιεχόμενα

Θεωρία: Εισαγωγή στο επιστημονικό πεδίο της Ωκεανογραφίας. Ανάλυση των γεωγραφικών και των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών των ωκεανών και θαλασσών, καθώς και των φυσικοχημικών ιδιοτήτων του θαλάσσιου νερού. Κατανομή των φυσικοχημικών ιδιοτήτων του θαλάσσιου νερού και στις χρονικές διακυμάνσεις τους. Τεχνολογικά μέσα που διαθέτουν οι επιστήμονες για την παρακολούθηση των ιδιοτήτων του θαλάσσιου νερού και την χαρτογράφηση της γεωμορφολογίας του θαλάσσιου πυθμένα. Ωκεάνια κυκλοφορία και φυσικοί μηχανισμοί που την προκαλούν. Δομή της ατμόσφαιρας και της υδρόσφαιρας και κυκλοφορία των ανέμων. Ωκεάνια κυκλοφορία μέσω των θαλάσσιων ρευμάτων και ανάλυση των θαλάσσια κυμάτων και των παλιρροιών. Έμβιο θαλάσσιο περιβάλλον και ρύπανση. Βαθμός αλληλεπίδρασης της γεωμορφολογίας του ωκεάνιου πυθμένα με τις φυσικοχημικές συνθήκες, με τους θαλάσσιους οργανισμούς και τον άνθρωπο.

Εργαστήριο: Κατασκευή βυθομετρικού χάρτη σε επιλεγμένη θαλάσσια περιοχή και σχεδίαση βυθομετρικών τομών. Αξιοποιώντας ανοιχτών πηγών του διαδικτύου, για τη σχεδίαση βυθομετρικών τομών σε επιλεγμένες περιοχές του μεσογειακού και του ελλαδικού θαλάσσιου χώρου και προσδιορισμός των κύριων γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών του υποθαλάσσιου ανάγλυφου. Ανάγνωση, περιγραφή και σχολιασμός των παγκόσμιων χαρτών κατανομής της επιφανειακής θερμοκρασίας και αλατότητας των ωκεανών. Κατασκευή ισόθερμων καμπυλών και καμπυλών ίσης αλατότητας. Μελέτη του κυματισμού στoν παράκτιο χώρο. Αναζήτηση διακυμάνσεων της στάθμης της θάλασσας (ημερήσιες, εβδομαδιαίες και μηνιαίες) από την σχετική ιστοσελίδα παγκόσμιων και περιφερειακών δικτύων καταγραφής της UNESCO. Μελέτη ενός επιστημονικού άρθρου (στην ελληνική γλώσσα) σχετικού με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Διδασκαλία & Αξιολόγηση

• Διάρκεια: 13 εβδομάδες, παραδόσεις θεωρίας και εργαστηριακών ασκήσεων (4 ασκήσεις).
• Αξιολόγηση:  γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου, που θα περιλαμβάνει θεωρητικά και εργαστηριακά θέματα.